Occult Rock
2012, Ajna Offensive
5.9
Kilka centymetrów śniegu
topnieje w ekspresowym tempie, z mgłą mieszają się więc kłęby
pary, a widoczność spada poniżej stu metrów. To jakby
wyolbrzymienie efektu znanego z upalnych dni lata, kiedy to
wilgotność jest tak duża, że dym papierosowy zawisa w powietrzu
dłuższą chwilę zanim się rozwieje. Jeszcze trochę i opary
przebiorą miasto za górotwór z okładki Occult Rock, a więc za
profil pogrążonych w nieruchomej białej wodzie formacji,
które w w 1868 roku Timothy O'Sullivan uchwycił na fotografii
Tufa Domes, Pyramid Lake (Nevada). Rosalind Krauss
pisze o tym zdjęciu w Oryginalności awangardy, na stronie 137,
która otwiera rozdział Dyskursywne przestrzenie fotografii:
Na zdjęciu trzy wielkie masy skalne wydają się jakby rozmieszczone na abstrakcyjnej, przezroczystej szachownicy, a przez osobne pozycje oznaczają wycofującą się trajektorię do wewnątrz. Fanatyczna, opisowa przejrzystość nadała bryłom tych skał halucynacyjne bogactwo szczegółów, tak że zapisana została każda szczelina, każdy ziarnisty ślad oryginalnego wulkanicznego żaru. Jednakże skały wydają się nierzeczywiste, przestrzeń – oniryczna, a kopuły z tofu zdają się jakby zawieszone w świetlistym eterze, bezgraniczne i bez kierunku. Doskonałość niewyróżniającego się podłoża, w którym woda i niebo łączą się w niemal nieprzerwane kontinuum, obezwładnia obiekty materialne od wewnątrz, więc jeśli skały wydają się pływać, wisieć w powietrzu, robią to tylko jako kształty. Świetliste podłoże opanowuje ich masę, tworząc z nich funkcje projektu. Tajemnicze piękno tego zdjęcia polega na pełnym spłaszczeniu jego przestrzeni.
Fragment z Krauss to zgrabna próba wizualizacji Occult Rock, tyle że nie może być mowy o spłaszczeniu, bo to pierwszy w
dorobku Aluk Todolo album o zbalansowanej produkcji. Wcześniejsze ich płyty brzmiały po
części jak nagrana w piwnicy debiutancka kaseta Koi Pond, po części
jak pierwsze wydawnictwo Six. by Seven, co dla zespołu black
metalowego nie może być komplementem. Najbardziej oryginalna i własna
kompozycja OR, zwiastująca odświeżenie poglądów zespołu na własne poczynania, to szaleńczy, dark noise'owy opener płyty – „I”. Wyrusza od
charakterystycznego wybicia rytmu pałeczkami i od następnych sekund
perkusja trwa jak monolit, wokół którego orbitują ściany
dźwięku, sprzężenia i drony w duchu Sun O))), jak ruchliwa mgła
spowijająca blok czarnego bazaltu i liżąca jego niedostępne
ściany wilgotnym oparem. Zdaje się, że to właśnie te mroczne zbocza musieli pokonać bohaterowie Zaginionego świata Conan-Doyle'a w drodze na szczyt tajemniczego płaskowyżu w ostępach Brazylii. Intensywność bębnów zbija początkowo z
nóg, wydają się niebotyczne, tak że zmysły przymusowo migrują w
stronę gitarowych ornamentów i dochodzi do pełnego utożsamienia
słuchacza z wizją płożącego się dymu.
Konsystencji reszcie materiału
dodały cytaty, między innymi parafrazy kilku motywów, zwłaszcza basowych, ze
Spiderland – wzoru, jeśli chodzi o budowanie napięcia w
estetykach okolic post-rocka
„Woda i niebo łączą
się w niemal nieprzerwane kontinuum”, pisze Krauss. Aluk Todolo
osiągają tę pełnię wyrazu głównie poprzez liczne nawiązania
do krautu i jego repetytywnej mechaniki. To, co jest miarą
spójności, okazuje się jednak często źródłem ślamazarnego, zacierającego detale
tempa reżyserii. Francuzi przekonują w wywiadach, że ich muzyka to
soundtracki i jeśli brać to twierdzenie na poważnie, to dodać
trzeba, że do filmów o wątłej akcji lub do kina eksperymentalnego
w rodzaju 24 Hour Psycho (całodobowej wersji słynnego dzieła Hitchcocka,
świetnie zresztą opisanej przez Dona DeLillo w noweli Punkt Omega).
Warto przyjrzeć się pod tym kątem „IV”, gdzie dość dokładna kalka riffu Slint zostaje wtłoczona w poetykę krautrocka i zmieniona w
siedmiominutowe wprowadzenie do właściwej kompozycji, która trwa
niecałe cztery. Takie rekontekstualizacje znanych marek są zapewne
dla francuskiego projektu świetną zabawą, jednak dla słuchacza stanowią raczej niepotrzebnie męczące wyzwanie. Propozycja dla tych, co chcieliby cieszyć się – dajmy na to – The Kilimanjaro Darkjazz Ensemble, ale zżymają się na tempo, to jeszcze za mało żeby rozkoszować się potężnym, dwupłytowym wydawnictwem, szczególnie, kiedy na wyciągnięcie ręki znajdują się choćby o wiele ciekawsi gracze z Oneidy.
Co więc właściwie
sprawia, że słucham tego albumu już od dłuższego czasu i to
nadstawiając ucha? Może to dziwne – nawet na pewno w wypadku
płyty o black metalowej proweniencji – ale niezwykła odmiana
ciszy. Długo szukałem uzasadnienia dla tego odczucia i w końcu
znalazłem w wywiadzie opublikowanym na obskurnym blogu That's How Kids Die:
THKD: Did you have any specific goals in mind when setting out to create Occult Rock? Perhaps something you hadn’t yet accomplished with your previous recordings? What can you tell us about the recording sessions?M.C.: Our previous albums were studio experimentations, unlike this time. We really wanted to have a natural, incandescent live sound. We wanted to keep the same formulas and concepts that drive the band but played in a new orientation.
S.R.: We went to the Drudenhaus studio, far from everything in the countryside of France. Xort, the sound engineer with an acoustic approach, captured our live sound without any unpure transformation.
Nawet jeśli od zarania ich działalności
improwizacja miała dla Aluk Todolo kluczowe
znaczenie, to dopiero przy okazji Occult Rock nagrali materiał na
żywo. Jak sami twierdzą, nie dopuścili się „żadnej zmiany” i
to słychać w zadziwiający sposób. Poddani zniewalającemu rytmowi repetycji – i to repetycji opartej w znacznej części na
cytacie, a więc tym bardziej monotonnej – Aluk Todolo zdradzają na swoim nowym albumie
niechęć do obsługi instrumentów. Rzecz po prostu przestaje być
ważna dla porwanych transem powtórzeń, tak więc co jakiś czas
wyłapać można drobne prześwity w instrumentacjach, prześwity z
których zieje nirwaniczne lenistwo, czerń i pustka tak absolutne, że wytworzyć je mógł
jedynie kontakt z primordialną ciszą przed pierwszym bełkotem. Nie jest to żadna aranżacja, gra pauzami lub wielokropkiem, lecz zwyczajna dekadencka omdlałość, która mogła mi się jedynie przywidzieć, ale decyduje o sile tego albumu, wymykającej się spod kontroli samych autorów.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz